Tử tuyết đơn

Thành phần

• Hoạt thạch 640g
• Thạch caoThạch cao (Bạch hổ, băng thạch) • Gypsum Fibosum Thành phần • chủ yếu là calci - sunfat ngậm nước (CaSO4. 2H2O) Tính vị quy kinh • Vị ngọt, cay, đại hàn - Phế vị.  Công năng chủ trị • Tả hoả, trừ phiền chỉ khát.  • Dùng sống để uống • Chữa sốt cao, khát nước, ho do phế nhiệt, vị hoả gây nhức đầu, đau răng. Dùng ngoài nung cho mất nước (CaSO4. 2H2O) • Chữa lở loét, eczema, vết thương nhiều mủ. Tây y dùng bó bột. Liều dùng • 12 - 80g/24h dạng bột hay mài... More 640g
• Từ thạch 1.280g
• Hàn thủy thạch 640g 

Các vị trên đảo đều, sắc lên, bỏ bã. Cho tiếp các vị thuốc sau:

• Linh dương giác 200g
• Thanh mộc hương 200g
• Tê giác 200g
• Trầm hương 200g
• Đinh hương 40g
• Thăng ma 640g
• Huyền sâmHuyền sâm (nguyên sâm, hắc sâm) • Scrophularia buergeriana Miq. , họ Hoa mõm chó - Scrophulariacea. Bộ phận dùng • Rễ (củ) Tính vị quy kinh • Đắng, mặn, hàn • Phế, thận. Công năng chủ trị • Lương huyết, giải độc, nhiễn kiên • Chữa sốt cao vật vã, khát nước, táo bón do mất tân dịch • Chữa sốt phát ban, viêm họng, mụn nhọt, tràng nhạc. Liều dùng - cách dùng • 10 - 20g/24h sắc uống Kiêng kỵ • Kị đồng gây tổn huyết, bại thận làm tóc bạc... More 640g 
• Chích thảo 320g 

Trộn khuấy đều vào nước, sắc các thuốc trước, chưng kỹ, bỏ bã, cho tiếp các vị:

• Phác tiêu 1.280g
• Tiêu thạch 1.280g

Sau đó, gạn sạch tạp chất, chưng nhỏ lửa, tiếp tục cho 2 vị:

• Chu saChu sa - Thần sa (Châu sa, đơn sa) • Chu sa (Cinnabaris) thuộc tỉnh Hồ nam - Trung quốc, vùng này xưa kia gọi là Châu Thần nên có tên Thần sa) Thành phần • Chủ yếu là HgS thiên nhiên trị giang mai, giải độc, và HgSe có tác dụng an thần chống co giật mạnh.  • Tỷ lệ HgSe trong thần sa gấp 10 lần trong chu sa . Do đó tác dụng an thần của thần sa tốt hơn chu sa • Chu sa thường ở thể bột đỏ. Thần sa ở thể cục thành khối óng... More 120g (bột mịn)
• Xạ hương 18g (bột mịn)

Trộn đều, cho vào nước sắc, để cho ngưng đọng lại thành dạng kết tinh, như Hoa Tuyết nên có tên là Tử tuyết đơn

Hiện nay người ta dùng dạng bột (nguyên phương có vị Hoàng kim tức là Vàng nay không còn dùng)

Cách dùng

• Mỗi lần uống 1 – 2g với nước chín để nguội, ngày 2 – 4 lần

Tác dụng

• Thanh nhiệt giải độc, trấn kinh khai khiếu

Giải thích bài thuốc

Bài thuốc chủ yếu trị chứng sốt cao kinh giật

• Trong bài thuốc dùng các vị ngọt hàn, sinh tân như: Thạch caoThạch cao (Bạch hổ, băng thạch) • Gypsum Fibosum Thành phần • chủ yếu là calci - sunfat ngậm nước (CaSO4. 2H2O) Tính vị quy kinh • Vị ngọt, cay, đại hàn - Phế vị.  Công năng chủ trị • Tả hoả, trừ phiền chỉ khát.  • Dùng sống để uống • Chữa sốt cao, khát nước, ho do phế nhiệt, vị hoả gây nhức đầu, đau răng. Dùng ngoài nung cho mất nước (CaSO4. 2H2O) • Chữa lở loét, eczema, vết thương nhiều mủ. Tây y dùng bó bột. Liều dùng • 12 - 80g/24h dạng bột hay mài... More, Hoạt thạch, Hàn thủy thạch để tả hỏa trừ đại nhiệt
• Linh dương giác: thanh can tức phong chống co giật
• Tê giác: thanh tâm giải nhiệt độc
• Xạ hương: khai tâm khiếu đều là chủ dược
• Huyền sâmHuyền sâm (nguyên sâm, hắc sâm) • Scrophularia buergeriana Miq. , họ Hoa mõm chó - Scrophulariacea. Bộ phận dùng • Rễ (củ) Tính vị quy kinh • Đắng, mặn, hàn • Phế, thận. Công năng chủ trị • Lương huyết, giải độc, nhiễn kiên • Chữa sốt cao vật vã, khát nước, táo bón do mất tân dịch • Chữa sốt phát ban, viêm họng, mụn nhọt, tràng nhạc. Liều dùng - cách dùng • 10 - 20g/24h sắc uống Kiêng kỵ • Kị đồng gây tổn huyết, bại thận làm tóc bạc... More, Thăng ma, Cam thảoCam thảo Bộ phận dùng • Rễ của cây cam thảo bắc Tính vị quy kinh • Ngọt, bình - 12 kinh Công năng chủ trị • Bổ tỳ, nhuận phế, giải độc, điều vị • Dùng sống: Giải độc, điều vị (dẫn thuốc, giảm độc, làm ngọt thuốc) dùng chữa ho viêm họng, mụn nhọt, điều vị, giải ngộ độc phụ tử. • Nướng, tẩm mật sao gọi là trích cam thảo: bổ tỳ, nhuận phế dùng chữa tỳ hư mà ỉa chảy, vị hư mà khát nước, phế hư mà ho. • Tây y dùng chữa viêm loét... More: tư âm thanh nhiệt giải độc
• Chu saChu sa - Thần sa (Châu sa, đơn sa) • Chu sa (Cinnabaris) thuộc tỉnh Hồ nam - Trung quốc, vùng này xưa kia gọi là Châu Thần nên có tên Thần sa) Thành phần • Chủ yếu là HgS thiên nhiên trị giang mai, giải độc, và HgSe có tác dụng an thần chống co giật mạnh.  • Tỷ lệ HgSe trong thần sa gấp 10 lần trong chu sa . Do đó tác dụng an thần của thần sa tốt hơn chu sa • Chu sa thường ở thể bột đỏ. Thần sa ở thể cục thành khối óng... More, Từ thạch: an thần trấn kinh
• Thanh mộc hương, Đinh hương, Trầm hương: hành khí tuyên thông
• Phác tiêu, Tiêu thạch: tả nhiệt tán kết

Các vị thuốc hợp lại thành bài thuốc có tác dụng thanh nhiệt giải độc, trấn kinh khai khiếu

Ứng dụng lâm sàng

• Đây là một bài thuốc chủ trị chứng sốt cao, hôn mê co giật rất tốt. Trên lâm sàng thường được dùng chữa trẻ em sốt cao co giật
• Những trẻ em mắc bệnh sởi nhiệt độc thịnh, sởi lên không đều, sắc ban sởi đỏ tím, sốt cao, hôn mê khó thở, chỉ văn tía đỏ, dùng bài này có tác dụng tốt
• Trường hợp viêm màng não, viêm phổi cấp (nhiễm độc) có triệu chứng sốt cao, co giật, hôn mê hoặc bứt rứt khó thở, mồm khát môi khô, đều dùng có kết quả