a- Triệu chứng:
- lao động quá năng cố ý hay vô tình gây nên bong gân, trẹo gân tụ huyết, sưng đau thâm tím, sai trật khớp.
b- Lý:
- ngoại nhân sang chấn
c- Pháp :
- Thông kinh hoạt huyết , hành khí chỉ thống , nắn bóp sai trẹo , điều chỉnh gân xương .
d- Phương huyệt :
- Thiên ứng : Cục bộ đau nặng nhất tùy theo lớn nhỏ , lớn châm 1 kim ở chỗ đau nhất , 4 bề cắm 4 kim xiên vào kim giữa . Nhỏ châm 1 kim ở giữa , 2 kim 2 bên xiên vào .
- Lân cận : Châm quanh thiên ứng từ 2 – 4 kim .
- Huyệt tuần kinh : Tìm huyệt đầu nằm trên đường kinh đi qua chỗ bong gân , sai trẹo … Ngoài ra lấy 1 , 2 huyệt như : Đại chữ , Tỳ du , ủy trung … để phù trợ bồi bổ cho toàn thân thêm mạnh , bệnh tật chóng khỏi .
- Các huyệt châm dùng thủ thuật kích thích cho đắc khí . Châm xong dùng điếu ngải hoặc buộc 4 – 5 nén hương làm một mà cứu vào huyệt cho da đỏ lên , bệnh sẽ đỡ đau và chóng tiêu sưng . Nếu có tụ máu thâm tím , sưng to , ta dùng kim ba cạnh xuất huyệt 2 – 3 chỗ .
- Nếu sai trẹo phải kết hợp châm cứu với nắm bóp khi trẹo , nắm vững tư thế cả khớp này như thế nào để biết rõ mà rút khớp cho ra ngoài chỗ trẹo và lại đưa vào chỗ cũ . Nếu sau khi rút khớp bệnh nhân vẫn đau thì lấy vỏ gạo giã nhỏ xào với nước tiểu , hoặc lá cúc động với lá ngải cứu tươi giã nhỏ buộc vào chỗ trẹo và bó lại , sau đó cần giữ tư thế bất động và bệnh nhân cần nằm trong một vài ngày .
- Bệnh này châm cứu rất thích ứng mau khỏi , có khi một vai lần , nhiều nhất là 6 lần bệnh nhân hết sưng đau.
